Τελικά δεν γίνεται τίποτε. Είναι αδύνατο να περάσει εβδομάδα χωρίς να σκεφτώ να γράψω κάτι νέο. Αν τολμούσα να γράψω όλα όσα μου έρχονται! Αυτοσυγκράτηση το λοιπόν. Κι όπως διηγείται ο Τ. Καπότε:
"... Κι ύστερα μια μέρα άρχισα να γράφω, χωρίς να ξέρω ότι είχα αλυσοδεθεί δια βίου σε αφέντη ευγενικό μα ανηλεή. Όταν σου δωρίζει κάτι ο Θεός, σου δίνει μαζί κι ένα βούρδουλα: και ο βούρδουλας είναι για να μαστιγώνεις τη δική σου πλάτη.
Αλλά βέβαια δεν το ήξερα αυτό...Το διασκέδαζα πολύ, στην αρχή. Σταμάτησα να διασκεδάζω όταν ανακάλυψα τη διαφορά ανάμεσα στο καλό γράψιμο και το κακό, και προχώρησα σε μια ακόμη πιο ανησυχητική ανακάλυψη: τη διαφορά ανάμεσα στο πολύ καλό γράψιμο και την αληθινή τέχνη. Είναι λεπτή, κι όμως άγρια. Έτσι λοιπόν άρχισαν οι βουρδουλιές!
...Εν τω μεταξύ, είμαι μόνος εδώ, μέσα στη σκοτεινή μου τρέλα, ολομόναχος εγώ και η τράπουλά μου και, φυσικά, το μαστίγιο που μου έδωσε ο Θεός..."
Μερικοί μαστιγώνονται ακόμη και με το κακό γράψιμο. Και τότε πονά περισσότερο....Και η αυτή η τρέλα είναι χειρότερη...
Τσαφ!
Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου 2007
Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου 2007
Εις Μνήμην Διδασκάλου....
"Tu se 'lo mio maestro e il mio autore."
Dante (Inferno, I, 85)
Με τα όσα απευθύνει ο Δάντης στο Βιργίλιο να αποτελούν την αφιέρωση του ιδίου ως μεταφραστή στον Theodosius Dobzhansky, ο Κωνσταντίνος Καστρίτσης, μαθητής του Dobzhansky και μεταφραστής του έργου του τελευταίου "Η Γενετική της Εξελικτικής πορείας" στα ελληνικά, απέδωσε φόρο τιμής στο δάσκαλό του. Και τί δάσκαλο! Οι κατέχοντες κάποια στοιχειώδη γνώση εξελικτικής (και όχι μόνο) βιολογίας, μπορούν να αξιολογήσουν την συνεισφορά του στον κλάδο. Αυτό που δεν μπορεί να γίνει όμως αντιληπτό είναι η ίδια του η προσωπικότητα σε όλη της την έκταση. Ως προπτυχιακός φοιτητής είχα την τύχη να είμαι μόνιμος ακροατής του Κ. Καστρίτση στις διαλέξεις του στο πανεπιστήμιο. Ήμουν δηλαδή μαθητής του μαθητή του Dobzhansky...Κάτι τέτοιο μας φαινόταν τότε εξαιρετικό. ΠΡΕΠΕΙ να ήταν, έτσι δάσκαλε;
Για να είμαι ειλικρινής, ο Κ. Καστρίτσης ήταν ο μοναδικός καθηγητής του οποίου η προσωπικότητα, η μόρφωση και η επιστημονική κατάρτιση κατόρθωσαν να με αφυπνίσουν νωρίς το πρωί (όπως ο Μπαλζάκ πάσχω από το σύνδρομο της νυχτερινής μελέτης αλλά επιπλέον και της νυχτερινής διασκέδασης) ώστε να εξασφαλίσω μια κατάλληλη θέση στο ακροατήριό του. Από την πρώτη φορά μου έκανε τρομερή εντύπωση: ποτέ δεν είχε πρόβλημα να διατυπώσει ακόμη και την πιο λεπτή και αμφισβητήσιμη έννοια με τον πιο κομψό και απόλυτο τρόπο. Πριν ακόμη παραμερίσει τα περιττά, είχες από μόνος σου κατανοήσει το συνδετικό νήμα, είχες φτιάξει ήδη τη γραμμή που θα σε οδηγούσε κάπου. Η φωνή του, φτιαγμένη για αφήγηση, μου μένει αξέχαστη ακόμη και σήμερα, τόσα χρόνια μετά. Ο αυτοσχεδιασμός του την ώρα της διάλεξης ήταν εκπληκτικός, μπορούσε να επικεντρώσει την προσοχή σου οπουδήποτε και ταυτόχρονα να μην απομακρυνθεί καθόλου από το σκοπό του. Ω! τόσα χρόνια μετά, είμαι πια βέβαιος: δεν είχα ποτέ δάσκαλο καλύτερό σου!
Μα το πιο αξιοθαύμαστο απ' όλα ήταν ο τρόπος που ο χαρισματικός αυτός δάσκαλος μιλούσε με συγκίνηση και απαράμιλλο σεβασμό για το δικό του δάσκαλο. Τα παραδείγματά του άφθονα, από πρώτο χέρι, μας έκαναν κι εμάς να αισθανόμαστε περίεργα, σαν πνευματικοί εγγονοί του Dobzhansky. Αυτή την αγάπη του για την επιστήμη και τη βιολογία ειδικότερα την έσπειρε και στο νεαρό του ακροατήριο. Κι εγώ, ποτέ δεν ξέφυγα από τον κρυφό μου έρωτα για την εξελικτική βιολογία ακόμη κι αν τελικά με κέρδισε άλλο πεδίο της. Κι ο ασπρομάλλης μου δάσκαλος, που εδώ και λίγους μήνες δεν υπάρχει πια, συνεχίζει, πάντα παρών, να αντηχεί στ' αυτιά μου, όπως και τότε.
Το βιβλίο του Dobzhansky μεταφρασμένο από ΕΣΕΝΑ δάσκαλε, κατοικεί πάντα, κιτρινισμένο πια, στη βιβλιοθήκη μου. ΚΙ ΕΣΥ στοιχειώνεις τη μνήμη μου. Κι εγώ, εδώ, θρασύδειλα κι αργοπορημένα, στην ασφάλεια ενός φανταστικού τόπου καμωμένου για όλους εκείνους που γλιστρούν δίχως να στηρίζονται πουθενά, κλίνω το γόνυ και την κεφαλή δάσκαλε για να σου πω αυτό το αλλοτινό που εμπόδιζαν οι δικές σου αδυναμίες και η δική μου ηλιθιότητα:
"Tu se 'lo mio maestro e il mio autore."
Dante (Inferno, I, 85)
Με τα όσα απευθύνει ο Δάντης στο Βιργίλιο να αποτελούν την αφιέρωση του ιδίου ως μεταφραστή στον Theodosius Dobzhansky, ο Κωνσταντίνος Καστρίτσης, μαθητής του Dobzhansky και μεταφραστής του έργου του τελευταίου "Η Γενετική της Εξελικτικής πορείας" στα ελληνικά, απέδωσε φόρο τιμής στο δάσκαλό του. Και τί δάσκαλο! Οι κατέχοντες κάποια στοιχειώδη γνώση εξελικτικής (και όχι μόνο) βιολογίας, μπορούν να αξιολογήσουν την συνεισφορά του στον κλάδο. Αυτό που δεν μπορεί να γίνει όμως αντιληπτό είναι η ίδια του η προσωπικότητα σε όλη της την έκταση. Ως προπτυχιακός φοιτητής είχα την τύχη να είμαι μόνιμος ακροατής του Κ. Καστρίτση στις διαλέξεις του στο πανεπιστήμιο. Ήμουν δηλαδή μαθητής του μαθητή του Dobzhansky...Κάτι τέτοιο μας φαινόταν τότε εξαιρετικό. ΠΡΕΠΕΙ να ήταν, έτσι δάσκαλε;
Για να είμαι ειλικρινής, ο Κ. Καστρίτσης ήταν ο μοναδικός καθηγητής του οποίου η προσωπικότητα, η μόρφωση και η επιστημονική κατάρτιση κατόρθωσαν να με αφυπνίσουν νωρίς το πρωί (όπως ο Μπαλζάκ πάσχω από το σύνδρομο της νυχτερινής μελέτης αλλά επιπλέον και της νυχτερινής διασκέδασης) ώστε να εξασφαλίσω μια κατάλληλη θέση στο ακροατήριό του. Από την πρώτη φορά μου έκανε τρομερή εντύπωση: ποτέ δεν είχε πρόβλημα να διατυπώσει ακόμη και την πιο λεπτή και αμφισβητήσιμη έννοια με τον πιο κομψό και απόλυτο τρόπο. Πριν ακόμη παραμερίσει τα περιττά, είχες από μόνος σου κατανοήσει το συνδετικό νήμα, είχες φτιάξει ήδη τη γραμμή που θα σε οδηγούσε κάπου. Η φωνή του, φτιαγμένη για αφήγηση, μου μένει αξέχαστη ακόμη και σήμερα, τόσα χρόνια μετά. Ο αυτοσχεδιασμός του την ώρα της διάλεξης ήταν εκπληκτικός, μπορούσε να επικεντρώσει την προσοχή σου οπουδήποτε και ταυτόχρονα να μην απομακρυνθεί καθόλου από το σκοπό του. Ω! τόσα χρόνια μετά, είμαι πια βέβαιος: δεν είχα ποτέ δάσκαλο καλύτερό σου!
Μα το πιο αξιοθαύμαστο απ' όλα ήταν ο τρόπος που ο χαρισματικός αυτός δάσκαλος μιλούσε με συγκίνηση και απαράμιλλο σεβασμό για το δικό του δάσκαλο. Τα παραδείγματά του άφθονα, από πρώτο χέρι, μας έκαναν κι εμάς να αισθανόμαστε περίεργα, σαν πνευματικοί εγγονοί του Dobzhansky. Αυτή την αγάπη του για την επιστήμη και τη βιολογία ειδικότερα την έσπειρε και στο νεαρό του ακροατήριο. Κι εγώ, ποτέ δεν ξέφυγα από τον κρυφό μου έρωτα για την εξελικτική βιολογία ακόμη κι αν τελικά με κέρδισε άλλο πεδίο της. Κι ο ασπρομάλλης μου δάσκαλος, που εδώ και λίγους μήνες δεν υπάρχει πια, συνεχίζει, πάντα παρών, να αντηχεί στ' αυτιά μου, όπως και τότε.
Το βιβλίο του Dobzhansky μεταφρασμένο από ΕΣΕΝΑ δάσκαλε, κατοικεί πάντα, κιτρινισμένο πια, στη βιβλιοθήκη μου. ΚΙ ΕΣΥ στοιχειώνεις τη μνήμη μου. Κι εγώ, εδώ, θρασύδειλα κι αργοπορημένα, στην ασφάλεια ενός φανταστικού τόπου καμωμένου για όλους εκείνους που γλιστρούν δίχως να στηρίζονται πουθενά, κλίνω το γόνυ και την κεφαλή δάσκαλε για να σου πω αυτό το αλλοτινό που εμπόδιζαν οι δικές σου αδυναμίες και η δική μου ηλιθιότητα:
"Tu se 'lo mio maestro e il mio autore."
Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2007
Μικρή πιθήκεια ολισθηρά πτήση...
Σιγά μην το ξεχνούσα:
Σήμερα, την 22α Σεπτεμβρίου 2007, απεχθές σιδηρό πουλί, καθόλα τουρμπινάτο, μετέφερε στο ζωολογικό κήπο Σκωτσεζοαγγλικής μεγαλουπόλεως από Ελληνικό αντίστοιχο, ένα από τα τελευταία εν αιχμαλωσία δείγματα θηλυκού πιθήκου Bonobo, κατόπιν συμφωνίας των δύο κυβερνήσεων. Αν και φήμες αναφέρουν ότι το ίδιο το πιθηκάκι συναίνεσε εγγράφως στην πράξη αυτή, οι δρόμοι των ελληνικών πόλεων γέμισαν από έξαλλους διαδηλωτές οικολογικών οργανώσεων. Το σίγουρο είναι ότι το χαριτωμένο πιθηκάκι -τα τρελλά κι ενίοτε αδικαιολόγητα καμώματα του οποίου διασκέδαζαν τους μικρούς κατοίκους της Ελληνικής μεγαλούπολης και όχι μόνο- θα λείψει με διαφορετικό τρόπο από τον καθένα τους. Τί να πω κι εγώ; Ως συνήθως με προλαβαίνουν άλλοι: Μάθε να γλιστράς Bonobaki!!!!! Και αν ποτέ πέσεις, αποφάσισε αν αξίζει να κλάψεις. Κι αν ναι: Από ντροπή ή απλώς επειδή έπεσες;
Έχεις τα καλύτερα χρονοδιακοπτόμενα φιλιά που θα μπορούσαμε να σου στείλουμε....Και μην ξεχνάς: τα καλύτερα εκθέματα στους ζωολογικούς κήπους είναι οι φύλακες και οι επισκέπτες!
Αυτά επί του παρόντος. Au revoir.
Θα επανέλθω. Μάλλον ως υβρίδιο Bonobo-φύλακα. Ή το αντίθετο... Μπορεί και ως επισκέπτης... Δεν ξέρω ακόμα.
Σήμερα, την 22α Σεπτεμβρίου 2007, απεχθές σιδηρό πουλί, καθόλα τουρμπινάτο, μετέφερε στο ζωολογικό κήπο Σκωτσεζοαγγλικής μεγαλουπόλεως από Ελληνικό αντίστοιχο, ένα από τα τελευταία εν αιχμαλωσία δείγματα θηλυκού πιθήκου Bonobo, κατόπιν συμφωνίας των δύο κυβερνήσεων. Αν και φήμες αναφέρουν ότι το ίδιο το πιθηκάκι συναίνεσε εγγράφως στην πράξη αυτή, οι δρόμοι των ελληνικών πόλεων γέμισαν από έξαλλους διαδηλωτές οικολογικών οργανώσεων. Το σίγουρο είναι ότι το χαριτωμένο πιθηκάκι -τα τρελλά κι ενίοτε αδικαιολόγητα καμώματα του οποίου διασκέδαζαν τους μικρούς κατοίκους της Ελληνικής μεγαλούπολης και όχι μόνο- θα λείψει με διαφορετικό τρόπο από τον καθένα τους. Τί να πω κι εγώ; Ως συνήθως με προλαβαίνουν άλλοι: Μάθε να γλιστράς Bonobaki!!!!! Και αν ποτέ πέσεις, αποφάσισε αν αξίζει να κλάψεις. Κι αν ναι: Από ντροπή ή απλώς επειδή έπεσες;
Έχεις τα καλύτερα χρονοδιακοπτόμενα φιλιά που θα μπορούσαμε να σου στείλουμε....Και μην ξεχνάς: τα καλύτερα εκθέματα στους ζωολογικούς κήπους είναι οι φύλακες και οι επισκέπτες!
Αυτά επί του παρόντος. Au revoir.
Θα επανέλθω. Μάλλον ως υβρίδιο Bonobo-φύλακα. Ή το αντίθετο... Μπορεί και ως επισκέπτης... Δεν ξέρω ακόμα.
Περί εκλογών και άλλων τεράτων...
Δεν νοιώθω ανεπαρκής να σχολιάσω τα πολιτικά δρώμενα μιας κατ' όνομα δημοκρατίας (έχω κάποια εναλλακτικά ονόματα να προτείνω αλλά δεν νομίζω ότι θα ακουστούν ιδιαιτέρως ευχάριστα), αλλά βρίσκω απείρως πιο γοητευτική τη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος και πως αυτή τοποθετείται απέναντι στα γεγονότα...
Πάντα -κι εδώ μπαίνει το διαολεμένο επιστημονικό υπόβαθρο- με συνάρπαζε η συμπεριφορά των πολύπλοκων συστημάτων. Πολύ παλιότερα με είχε πραγματικά συνεπάρει η δουλειά του Prigogine και της ομάδας του στο Ελεύθερο πανεπιστήμιο των Βρυξελλών για τα εκτός ισορροπίας συστήματα, για τα συστήματα που δείχνουν εξάρτηση από τις αρχικές συνθήκες, για την γέννηση τάξης μέσα από το χάος και το αντίθετο. Το ίδιο σημαντική στα μάτια μου ήταν και η δουλειά του Kauffman (αν κάποιος πιστεύει ότι αντέχει τα πάντα στη ζωή του ας επιχειρήσει να διαβάσει το Origins of order και τα λέμε...). Φυσικά χωρίς αμφιβολία κατέταξα την ίδια την ανθρώπινη κοινωνία στα πολύπλοκα συστήματα και χάρηκα ιδιαιτέρως που οι Prigogine και Stengers στο "Order out of Chaos" έγραφαν:"...οι κοινωνίες είναι εξαιρετικά πολύπλοκα συστήματα,...Ξέρουμε ότι τέτοια συστήματα έχουν μεγάλη ευαισθησία στις διακυμάνσεις. Αυτό αποτελεί ελπίδα, μα και απειλή: ελπίδα, γιατί ακόμη και μικρές διακυμάνσεις μπορούν να ενισχυθούν και να αλλάξουν τη συνολική δομή, επομένως η ατομική δραστηριότητα δεν είναι καταδικασμένη σε ασημαντότητα. Απειλή, εφόσον η ασφάλεια των σταθερών μόνιμων κανόνων φαίνεται ότι έχει εκλείψει για πάντα από το σύμπαν μας..."
Από την άλλη σκεφτείτε την ετερογενή σύσταση του εκλογικού σώματος. Ανθρωποι κάθε ηλικίας και εκπαίδευσης, με ή χωρίς σταθερές "κατευθύνσεις" σκέψης. Ελπίδα: η φωνή του καθενός μπορεί να έχει νόημα. Απειλή: πόσοι τελικά υπακούουν σε καθαρά μεταβαλλόμενο προσωπικό συμφέρον, ποιες διακυμάνσεις αλληλοαναιρούνται, πόσοι είναι εκείνοι που είναι πραγματικά ανεπηρέαστοι από τις εξωτερικές συνθήκες και ψηφίζουν διαρκώς το ίδιο κόμμα σαν ο μηχανισμός σκέψης να είναι ανεξάρτητος της πρόθεσης ψήφου;
Και κάτι περισσότερο: μήπως αλλάζει κάτι στη συμπεριφορά των πολύπλοκων συστημάτων όταν εκείνα έχουν τη δυνατότητα συνεχούς αυτοπαρατήρησης; Με άλλα λόγια η δημοσκόπηση πως επιδρά στο αποτέλεσμα;
Το προηγούμενο ερώτημα δεν μπορεί να απαντηθεί εύκολα. Δεν θα το επιχειρήσω, θα δώσω απλώς την εκδοχή του αγαπημένου μου Baudrillard:
Αρχικά, "...αυτό που χαρακτηρίζει τα μαζικά μέσα είναι ότι αντιτίθενται στη μεσολάβηση, είναι αμετάβατα, κατασκευάζουν τη μη επικοινωνία -εφόσον κάποιος ορίσει τη επικοινωνία σαν μορφή ανταλλαγής- , σαν τον αμοιβαίο χώρο λόγου και απάντησης, και συνεπώς σαν υπευθυνότητα."
Για να αλλάξει γνώμη λίγα χρόνια αργότερα:
"...Δεν πρόκειται πλέον να ερμηνεύσω με τον ίδιο τρόπο την αναγκαστική σιωπή των μαζών στα μαζικά μέσα. Δεν πρόκειται πλέον να δω σ'αυτή σημάδια παθητικότητας και αλλοτρίωσης, αλλά αντιθέτως, μια αυθεντική στρατηγική, μια αυθντική απόκριση με τη μορφή πρόκλησης. Και στη βάση αυτής της αναστροφής θα σας προτείνω μια θεώρηση που δεν είναι πια αισιόδοξη ή απαισιόδοξη αλλά ειρωνική ή ανταγωνιστική."
Και αλλού για τις δημοσκοπήσεις: "..δεν υπάρκει σχέση ανάμεσα σε ένα σύστημα νοήματος κι ένα σύστημα προσομοίωσης... δεν δρουν στο χωροχρόνο της θέλησης και της αντιπροσώπευσης... μπορούν μόνο να φαντασιωθούν...δεν μπορούν να καταστρέψουν το δημόσιο χώρο. Αλλά δεν πρέπει να τρέφουν οποιαδήποτε ψευδαίσθηση: δεν μπορούν και να τον επαναφέρουν....Σήμερα όπου δεν υπάρχει άλλο, η σκηνή του άλλου, όπως εκείνη της πολιτικής και της κοινωνίας έχει εξαφανιστεί....επιδεικνύουν αυτό το πλεόνασμα του κοινωνικού, αυτό το είδος της συνεχούς ηδονοβλεψίας της ομάδας σε σχέση με τον εαυτό της....Οτιδήποτε χάνει τη σκηνή του (σαν το παχύσαρκο σώμα) μετατρέπεται σε αισχρό. ...Η σιωπή των μαζών είναι επίσης αισχρή. ...οι μάζες δεν έχουν γνώμη και η πληροφόρηση δεν τους πληροφορεί....Το γεγονός ότι μπορούν να καταστρέψουν το πολιτικό...μπορεί να δώσει ευχαρίστηση στο ειρωνικό ασυνείδητο των μαζών, των οποίων ο βαθύτερος πόθος παραμένει η συμβολική δολοφονία της πολιτικής τάξης, της πολιτικής πραγματικότητας, και αυτή η δολοφονία παράγεται από τις δημοσκοπήσεις με το δικό τους τρόπο. Οι μάζες...εκδικούνται επιτρέποντας στον εαυτό τους τη θεατρική αντιπροσώπευση της πολιτικής σκηνής....Η στρατηγική αντίσταση είναι εκείνη της άρνησης του νοήματος και της άρνησης της ομιλίας.Ή η υπερπροσαρμοστική προσομοίωση των ίδιων των μηχανισμών του συστήματος, κάτι που είναι μια άλλη μορφή άρνησης μέσω μιας υπεραποδοχής. Είναι η πραγματική στρατηγική των μαζών...Είναι αυτή που κερδίζει σήμερα γιατί υιοθετείται περισσότερο στην παρούσα φάση του συστήματος..."
Και για να σας ρωτήσω το λοιπόν: Βγάλατε άκρη; Σκεφτήκατε αν θα ψηφίσετε; Ψηφίσατε; Τί είπατε στον εαυτό σας: Πριν και μετά; Πως σας φανηκαν τα αποτελέσματα; Πιστεύετε ότι πολλοί πολιτικοί μας έχουν διαβάσει τον κακομοίρη τον Baudrillard; (αν έφτιαχνε τσάντες ή αυτοκίνητα θα τον γνώριζαν) Αλήθεια πόσοι από εσάς πιστεύετε ότι ο χάρτης των πυρκαγιών της Δυτικής Πελοποννήσου ταιριάζει με τη νέα υπερσύγχρονη, νεοαναγγελθείσα ΥΠΕΡΟΔΟ από καθαρή σύμπτωση;
Όσο για μένα: Πάλι με την ευκαιρία λίγος Baudrillard, αλλά όσοι με γνωρίζουν θα θυμούνται ότι η στάση που θα εξιστορήσω προϋπήρχε μέσα μου από παιδί. Και εκδηλώνεται συχνά πυκνά σε διάφορα ζητήματα της καθημερινότητάς μου. Εγώ λοιπόν έτσι ψήφισα...
"Η εκλογή είναι μια παράξενη επιταγή. Κάθε φιλοσοφία που εκχωρεί στον άνθρωπο το δικαίωμα να ασκεί τη βούλησή του, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να τον βυθίσει στην απελπισία. Γιατί αν και τίποτε δεν είναι πιο κολακευτικό στη συνείδηση από το να ξέρει τι θέλει, αντιθέτως τίποτε δεν είναι πιο σαγηνευτικό στη συνείδηση του άλλου (το ασυνείδητο;) -εκείνο το ασαφές και ζωτικό που κάνει την ευτυχία να εξαρτάται από την απελπισία της βούλησης- απ'το να γνωρίζει τι θέλει, απ'το να απελευθερωθεί από την επιλογή και να εκτραπεί από την ίδια του την αντικειμενική βούληση. Είναι πολύ καλύτερα να στηριχτούμε σε κάποιο ασήμαντο ή ισχυρό παράδειγμα, παρα να εξαρτώμεθα από τη θέλησή μας ή από την αναγκαιότητα της επιλογής. Ο ωραίος Μπρούμελ είχε έναν υπηρέτη γι'αυτόν τον σκοπό. Μπροστά σ' ένα υπέροχο τοπίο, διάσπαρτο με όμορφες λίμνες, γυρίζει στον υποτακτικό του για να ρωτήσει: "Ποια λίμνη προτιμώ;"
Εγώ έτσι ψήφισα φίλοι μου... Μη με ρωτήσετε ποιον ρώτησα αυτή την φορά. Ως συνήθως, δεν απαντώ σε όλες τις ερωτήσεις. Ούτε καν στις μισές...
Συγνώμη αν σας κούρασα. Θα επανέλθω...
Πάντα -κι εδώ μπαίνει το διαολεμένο επιστημονικό υπόβαθρο- με συνάρπαζε η συμπεριφορά των πολύπλοκων συστημάτων. Πολύ παλιότερα με είχε πραγματικά συνεπάρει η δουλειά του Prigogine και της ομάδας του στο Ελεύθερο πανεπιστήμιο των Βρυξελλών για τα εκτός ισορροπίας συστήματα, για τα συστήματα που δείχνουν εξάρτηση από τις αρχικές συνθήκες, για την γέννηση τάξης μέσα από το χάος και το αντίθετο. Το ίδιο σημαντική στα μάτια μου ήταν και η δουλειά του Kauffman (αν κάποιος πιστεύει ότι αντέχει τα πάντα στη ζωή του ας επιχειρήσει να διαβάσει το Origins of order και τα λέμε...). Φυσικά χωρίς αμφιβολία κατέταξα την ίδια την ανθρώπινη κοινωνία στα πολύπλοκα συστήματα και χάρηκα ιδιαιτέρως που οι Prigogine και Stengers στο "Order out of Chaos" έγραφαν:"...οι κοινωνίες είναι εξαιρετικά πολύπλοκα συστήματα,...Ξέρουμε ότι τέτοια συστήματα έχουν μεγάλη ευαισθησία στις διακυμάνσεις. Αυτό αποτελεί ελπίδα, μα και απειλή: ελπίδα, γιατί ακόμη και μικρές διακυμάνσεις μπορούν να ενισχυθούν και να αλλάξουν τη συνολική δομή, επομένως η ατομική δραστηριότητα δεν είναι καταδικασμένη σε ασημαντότητα. Απειλή, εφόσον η ασφάλεια των σταθερών μόνιμων κανόνων φαίνεται ότι έχει εκλείψει για πάντα από το σύμπαν μας..."
Από την άλλη σκεφτείτε την ετερογενή σύσταση του εκλογικού σώματος. Ανθρωποι κάθε ηλικίας και εκπαίδευσης, με ή χωρίς σταθερές "κατευθύνσεις" σκέψης. Ελπίδα: η φωνή του καθενός μπορεί να έχει νόημα. Απειλή: πόσοι τελικά υπακούουν σε καθαρά μεταβαλλόμενο προσωπικό συμφέρον, ποιες διακυμάνσεις αλληλοαναιρούνται, πόσοι είναι εκείνοι που είναι πραγματικά ανεπηρέαστοι από τις εξωτερικές συνθήκες και ψηφίζουν διαρκώς το ίδιο κόμμα σαν ο μηχανισμός σκέψης να είναι ανεξάρτητος της πρόθεσης ψήφου;
Και κάτι περισσότερο: μήπως αλλάζει κάτι στη συμπεριφορά των πολύπλοκων συστημάτων όταν εκείνα έχουν τη δυνατότητα συνεχούς αυτοπαρατήρησης; Με άλλα λόγια η δημοσκόπηση πως επιδρά στο αποτέλεσμα;
Το προηγούμενο ερώτημα δεν μπορεί να απαντηθεί εύκολα. Δεν θα το επιχειρήσω, θα δώσω απλώς την εκδοχή του αγαπημένου μου Baudrillard:
Αρχικά, "...αυτό που χαρακτηρίζει τα μαζικά μέσα είναι ότι αντιτίθενται στη μεσολάβηση, είναι αμετάβατα, κατασκευάζουν τη μη επικοινωνία -εφόσον κάποιος ορίσει τη επικοινωνία σαν μορφή ανταλλαγής- , σαν τον αμοιβαίο χώρο λόγου και απάντησης, και συνεπώς σαν υπευθυνότητα."
Για να αλλάξει γνώμη λίγα χρόνια αργότερα:
"...Δεν πρόκειται πλέον να ερμηνεύσω με τον ίδιο τρόπο την αναγκαστική σιωπή των μαζών στα μαζικά μέσα. Δεν πρόκειται πλέον να δω σ'αυτή σημάδια παθητικότητας και αλλοτρίωσης, αλλά αντιθέτως, μια αυθεντική στρατηγική, μια αυθντική απόκριση με τη μορφή πρόκλησης. Και στη βάση αυτής της αναστροφής θα σας προτείνω μια θεώρηση που δεν είναι πια αισιόδοξη ή απαισιόδοξη αλλά ειρωνική ή ανταγωνιστική."
Και αλλού για τις δημοσκοπήσεις: "..δεν υπάρκει σχέση ανάμεσα σε ένα σύστημα νοήματος κι ένα σύστημα προσομοίωσης... δεν δρουν στο χωροχρόνο της θέλησης και της αντιπροσώπευσης... μπορούν μόνο να φαντασιωθούν...δεν μπορούν να καταστρέψουν το δημόσιο χώρο. Αλλά δεν πρέπει να τρέφουν οποιαδήποτε ψευδαίσθηση: δεν μπορούν και να τον επαναφέρουν....Σήμερα όπου δεν υπάρχει άλλο, η σκηνή του άλλου, όπως εκείνη της πολιτικής και της κοινωνίας έχει εξαφανιστεί....επιδεικνύουν αυτό το πλεόνασμα του κοινωνικού, αυτό το είδος της συνεχούς ηδονοβλεψίας της ομάδας σε σχέση με τον εαυτό της....Οτιδήποτε χάνει τη σκηνή του (σαν το παχύσαρκο σώμα) μετατρέπεται σε αισχρό. ...Η σιωπή των μαζών είναι επίσης αισχρή. ...οι μάζες δεν έχουν γνώμη και η πληροφόρηση δεν τους πληροφορεί....Το γεγονός ότι μπορούν να καταστρέψουν το πολιτικό...μπορεί να δώσει ευχαρίστηση στο ειρωνικό ασυνείδητο των μαζών, των οποίων ο βαθύτερος πόθος παραμένει η συμβολική δολοφονία της πολιτικής τάξης, της πολιτικής πραγματικότητας, και αυτή η δολοφονία παράγεται από τις δημοσκοπήσεις με το δικό τους τρόπο. Οι μάζες...εκδικούνται επιτρέποντας στον εαυτό τους τη θεατρική αντιπροσώπευση της πολιτικής σκηνής....Η στρατηγική αντίσταση είναι εκείνη της άρνησης του νοήματος και της άρνησης της ομιλίας.Ή η υπερπροσαρμοστική προσομοίωση των ίδιων των μηχανισμών του συστήματος, κάτι που είναι μια άλλη μορφή άρνησης μέσω μιας υπεραποδοχής. Είναι η πραγματική στρατηγική των μαζών...Είναι αυτή που κερδίζει σήμερα γιατί υιοθετείται περισσότερο στην παρούσα φάση του συστήματος..."
Και για να σας ρωτήσω το λοιπόν: Βγάλατε άκρη; Σκεφτήκατε αν θα ψηφίσετε; Ψηφίσατε; Τί είπατε στον εαυτό σας: Πριν και μετά; Πως σας φανηκαν τα αποτελέσματα; Πιστεύετε ότι πολλοί πολιτικοί μας έχουν διαβάσει τον κακομοίρη τον Baudrillard; (αν έφτιαχνε τσάντες ή αυτοκίνητα θα τον γνώριζαν) Αλήθεια πόσοι από εσάς πιστεύετε ότι ο χάρτης των πυρκαγιών της Δυτικής Πελοποννήσου ταιριάζει με τη νέα υπερσύγχρονη, νεοαναγγελθείσα ΥΠΕΡΟΔΟ από καθαρή σύμπτωση;
Όσο για μένα: Πάλι με την ευκαιρία λίγος Baudrillard, αλλά όσοι με γνωρίζουν θα θυμούνται ότι η στάση που θα εξιστορήσω προϋπήρχε μέσα μου από παιδί. Και εκδηλώνεται συχνά πυκνά σε διάφορα ζητήματα της καθημερινότητάς μου. Εγώ λοιπόν έτσι ψήφισα...
"Η εκλογή είναι μια παράξενη επιταγή. Κάθε φιλοσοφία που εκχωρεί στον άνθρωπο το δικαίωμα να ασκεί τη βούλησή του, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να τον βυθίσει στην απελπισία. Γιατί αν και τίποτε δεν είναι πιο κολακευτικό στη συνείδηση από το να ξέρει τι θέλει, αντιθέτως τίποτε δεν είναι πιο σαγηνευτικό στη συνείδηση του άλλου (το ασυνείδητο;) -εκείνο το ασαφές και ζωτικό που κάνει την ευτυχία να εξαρτάται από την απελπισία της βούλησης- απ'το να γνωρίζει τι θέλει, απ'το να απελευθερωθεί από την επιλογή και να εκτραπεί από την ίδια του την αντικειμενική βούληση. Είναι πολύ καλύτερα να στηριχτούμε σε κάποιο ασήμαντο ή ισχυρό παράδειγμα, παρα να εξαρτώμεθα από τη θέλησή μας ή από την αναγκαιότητα της επιλογής. Ο ωραίος Μπρούμελ είχε έναν υπηρέτη γι'αυτόν τον σκοπό. Μπροστά σ' ένα υπέροχο τοπίο, διάσπαρτο με όμορφες λίμνες, γυρίζει στον υποτακτικό του για να ρωτήσει: "Ποια λίμνη προτιμώ;"
Εγώ έτσι ψήφισα φίλοι μου... Μη με ρωτήσετε ποιον ρώτησα αυτή την φορά. Ως συνήθως, δεν απαντώ σε όλες τις ερωτήσεις. Ούτε καν στις μισές...
Συγνώμη αν σας κούρασα. Θα επανέλθω...
Μερικοί κανόνες
Ας αφήσουμε τα αστεία τώρα, τα blogs είναι πεδία πολέμου. Κάποιος γράφει ότι του κατέβει, "ο αφέντης" ας πούμε, και, κάθε άλλος είναι ευπρόσδεκτος να σχολιάσει ότι του κατέβει (υπό την έννοια αυτή δεν έχουμε τον κλασσικό αφέντη, εκείνον που τη βρίσκει στο απυρόβλητο, παρόλα αυτά τον ψιλοπροστατεύουμε και λίγο ανοίγοντας τα σχόλια σε ένα μικρό παραθυράκι εκεί δά... να μη χαλάει και τη μόστρα...). "Χωρίς τάξη δεν γίνεται πόλεμος" έλεγε ο Μπρεχτ, κι έτσι το λοιπόν καιρός είναι να βάλουμε λίγη τάξη...
1)Γράφω ότι μου κατεβαίνει. ΝΑΙ, καλά διαβάσατε... ΟΤΙ μου κατεβαίνει. Αν με ενδιαφέρουν χίλια πράγματα μπορεί να τα βλέπετε ταυτόχρονα κρεμασμένα στο blog μέχρι να παρατηρήσετε τα σωθικά σας να σπαράζουν στο χώμα. Αδιαφορώ γι' αυτό. Στο internet μπορείτε να διαβάσετε όλο το project Gutenberg ή ακόμη και να χαζέψετε καμιά τσόντα. Εμένα βρήκατε να κριτικάρετε;
2)Η ανωνυμία των σχολιαστών τηρείται σχολαστικά. Ιδίως όταν αυτοί διαθέτουν επίσης blog στο οποίο βγάζουν τα σώψυχά τους (ελπίζω και όχι τα σώβρακά τους!). Κάθε αναφορά σε πραγματικά ονόματα ή καταστάσεις απαγορεύεται...Please???? Α! και επιλέξτε πραγματικά έξυπνα nicknames...
3) Δεν θα δημοσιεύσω ποτέ φωτογραφία με πρόσωπα, με ή χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Το διαδίκτυο είναι εικονικός κόσμος. Στον πραγματικό μπορείς να φας και κανα χέρι ξύλο...
4) Δεν θα πω ποτέ καλό λόγο για προϊόν που δεν βασίζεται στην κοινοκτημοσύνη και το κοινό συμφέρον (πχ. εμπορικό λογισμικό). Εκ της εμπειρίας δεν βρίσκω και το γιατί να πράξω κάτι τέτοιο...
5) Ας διατηρήσουμε ένα επίπεδο.. Θα καταλάβετε τί εννοώ.
6) Αν και το blog είναι ουσιαστικά για τους φίλους, ο καθένας είναι καλοδεχούμενος αρκεί να συμμορφώνεται με τους όρους και να γράφει στην ελληνική. Το να διατηρώ τα πάντα δίγλωσσα όπως έχω κάνει κάποτε δεν το επιτρέπω πια στον εαυτό μου...
Αυτά επί του παρόντος.
Θα επανέλθω...
1)Γράφω ότι μου κατεβαίνει. ΝΑΙ, καλά διαβάσατε... ΟΤΙ μου κατεβαίνει. Αν με ενδιαφέρουν χίλια πράγματα μπορεί να τα βλέπετε ταυτόχρονα κρεμασμένα στο blog μέχρι να παρατηρήσετε τα σωθικά σας να σπαράζουν στο χώμα. Αδιαφορώ γι' αυτό. Στο internet μπορείτε να διαβάσετε όλο το project Gutenberg ή ακόμη και να χαζέψετε καμιά τσόντα. Εμένα βρήκατε να κριτικάρετε;
2)Η ανωνυμία των σχολιαστών τηρείται σχολαστικά. Ιδίως όταν αυτοί διαθέτουν επίσης blog στο οποίο βγάζουν τα σώψυχά τους (ελπίζω και όχι τα σώβρακά τους!). Κάθε αναφορά σε πραγματικά ονόματα ή καταστάσεις απαγορεύεται...Please???? Α! και επιλέξτε πραγματικά έξυπνα nicknames...
3) Δεν θα δημοσιεύσω ποτέ φωτογραφία με πρόσωπα, με ή χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Το διαδίκτυο είναι εικονικός κόσμος. Στον πραγματικό μπορείς να φας και κανα χέρι ξύλο...
4) Δεν θα πω ποτέ καλό λόγο για προϊόν που δεν βασίζεται στην κοινοκτημοσύνη και το κοινό συμφέρον (πχ. εμπορικό λογισμικό). Εκ της εμπειρίας δεν βρίσκω και το γιατί να πράξω κάτι τέτοιο...
5) Ας διατηρήσουμε ένα επίπεδο.. Θα καταλάβετε τί εννοώ.
6) Αν και το blog είναι ουσιαστικά για τους φίλους, ο καθένας είναι καλοδεχούμενος αρκεί να συμμορφώνεται με τους όρους και να γράφει στην ελληνική. Το να διατηρώ τα πάντα δίγλωσσα όπως έχω κάνει κάποτε δεν το επιτρέπω πια στον εαυτό μου...
Αυτά επί του παρόντος.
Θα επανέλθω...
ΕΝΑΡΞΗ!!!
Εντάξει φίλε ΝΣ, με έπεισες! Τωρα πια -αν και ο χρόνος δεν περισσεύει ούτε για αστείο- "blogάρω" κι εγώ! Δεν ξέρω αν θα είμαι συνεπής, αλλά...
Θα προσπαθήσω,
να σας ζαλίσω,
να φλυαρήσω,
να σας σαστίσω,
να σας πληροφορήσω,
κι αν σας λυπήσω,
τον εαυτό μου,
θα συγχωρήσω,
κι ευθύς αμέσως,
θα συνεχίσω,
πριν να προλάβω,
να ραθυμίσω.
Κι αν βαρεθείτε,
να μου το πείτε,
κι αν δεν βαστάτε,
ξαφανιστείτε,
και μην φανείτε,
άμα δεν βρείτε,
λόγια για να,
συγχωρηθείτε.
Παρόλ' αυτά,
μεσ' την καρδιά μου,
σας έχω όλους,
αν στα καλά μου,
συγκρατηθώ,
στις κακουχίες,
κι αν δεν πέσω,
σε αμαρτίες...
Μα κι αν συμβεί,
ω! συμφορά μου,
ας με θυμάστε,
...απ'τα γραφτά μου!
Θα προσπαθήσω,
να σας ζαλίσω,
να φλυαρήσω,
να σας σαστίσω,
να σας πληροφορήσω,
κι αν σας λυπήσω,
τον εαυτό μου,
θα συγχωρήσω,
κι ευθύς αμέσως,
θα συνεχίσω,
πριν να προλάβω,
να ραθυμίσω.
Κι αν βαρεθείτε,
να μου το πείτε,
κι αν δεν βαστάτε,
ξαφανιστείτε,
και μην φανείτε,
άμα δεν βρείτε,
λόγια για να,
συγχωρηθείτε.
Παρόλ' αυτά,
μεσ' την καρδιά μου,
σας έχω όλους,
αν στα καλά μου,
συγκρατηθώ,
στις κακουχίες,
κι αν δεν πέσω,
σε αμαρτίες...
Μα κι αν συμβεί,
ω! συμφορά μου,
ας με θυμάστε,
...απ'τα γραφτά μου!
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)